Wstęp do Nowego Testamentu - David A. Fiensy

Prezentowany podręcznik poświęca wiele miejsca środowisku, w jakim powstawały nowotestamentowe Pisma. Pomimo, że księgi Nowego Testamentu (w porównaniu ze Starym) zostały napisane w stosunkowo krótkim okresie jednego stulecia w ramach w miarę jednorodnej kultury świata hellenistycznego, stanowią dosyć różnorodny zbiór. Łączą też w sobie wcześniejszą wielowiekową tradycję semicką Starego Testamentu. Bez dobrej znajomości religii, polityki i struktury społeczno-ekonomicznej Palestyny przełomu pierwszego wieku przed Chrystusem i pierwszego wieku po Chrystusie, nie sposób w pełni zrozumieć przesłania zawartego w tych Pismach.

Książka omawia też podstawowe zagadnienia związane z historyczną postacią Jezusa Chrystusa, kluczową dla Nowego Testamentu. Analizuje życie i działalność apostoła Pawła, jednego z ważniejszych autorów Nowego Testamentu. Śledzi początki kościoła w Palestynie i dalej w całym Cesarstwie. Dotyka problemów synoptycznych Ewangelii. Zastanawia się nad autorstwem, datowaniem i przyczyną powstawania poszczególnych Pism. Pisana jest z dużym znawstwem przedmiotu i osobistą pasją autora.

David A. Fiensy jest wykładowcą akademickim i kaznodzieją. Studiował w Cincinati Bibie College, Xavier University i St. Louis University w USA. Doktoryzował się. z Nowego Testamentu na Divinity School of Duke University. Przez 15 lat pracował jako pastor, a przez 17 lat jako nauczyciel akademicki. Wykładał w Institute for the Study of Christian Origins w Tubingen, Niemcy, oraz w kilku uniwersytetach w Ameryce. Obecnie jest Dziekanem Wydziału Studiów Biblijnych i profesorem Nowego Testamentu w Kentucky Christian University w Grayson w stanie Kentucky, USA. Jest autorem pięciu i współautorem dwóch książek oraz dużej liczby opublikowanych artykułów z zakresu wiedzy nowotestamentowej.

Liczba stron: 380
Oprawa: miękka
Format: 165 mm x 235 mm
ISBN 83-88252-33-X

SPIS TREŚCI
WYKAZ SKRÓTÓW ................................................................................ 11
OD WYDAWCY ...................................................................................... 17
PRZEDMOWA DO WYDANIA POLSKIEGO .................................................. 19
ROZDZIAŁ 1 PALESTYNA OD PTOLEMEUSZY DO MASADY ..................... 21
A. Ptolemeusze i Seleucydzi w Palestynie (323-166 r. przed Chr.) ................... 21
B. Hasmoneusze (166-63 r. przed Chr.) ............................................................. 23
C. Herodzi ........................................................................................................... 27
D. Prokuratorzy ................................................................................................... 31
E. Wielka wojna żydowska (66-73 r. po Chr.) ................................................... 35
F. Zniszczenie i odrodzenie się judaizmu ........................................................... 38
ROZDZIAŁ 2 ŻYDOWSKIE INSTYTUCJE, SEKTY I RUCHY RELIGIJNE .......... 39
A. Instytucje ........................................................................................................ 39
1. Świątynia ................................................................................................... 39
2. Synagoga ................................................................................................... 44
B. Sekty ............................................................................................................... 46
1. Esseńczycy ................................................................................................ 46
2. Esseńczycy a Nowy Testament ................................................................. 49
3. Faryzeusze ................................................................................................. 49
4. Saduceusze ................................................................................................ 52
5. Zeloci, czwarta filozofia i sykaryjczycy .................................................... 53
6. Samarytanie ............................................................................................... 54
7. Uczeni w Piśmie ........................................................................................ 55
C. Ruchy religijne ................................................................................................ 56
1. Ruchy profetyczne ..................................................................................... 56
2. Cudotwórcy ............................................................................................... 59
3. Autorzy apokalips ...................................................................................... 60
4. Mesjanizm ................................................................................................. 62
5. Praktyki religijne prostego ludu ................................................................ 66
ROZDZIAŁ 3 ŻYCIE SPOŁECZNE I WARUNKI EKONOMICZNE W PALESTYNIE ........ 69
A. Socjoekonomiczna struktura Palestyny .......................................................... 69
B. Dom wiejski i wioska ..................................................................................... 73
C. Podatki w Palestynie w czasach Jezusa .......................................................... 74
ROZDZIAŁ 4 ŻYCIE I NAUCZANIE JEZUSA ....................................................... 77
A. Poszukiwanie Jezusa historycznego ............................................................... 77
B. Życie i służba Jezusa ...................................................................................... 83
1. Narodziny Jezusa ........................................................................................ 83
2. Młodość Jezusa w Galilei ........................................................................... 83
3. Chrzest Jezusa ............................................................................................ 86
4. Służba Jezusa w Galilei i Jerozolimie ........................................................ 87
5. Jezus jako nauczyciel ................................................................................. 88
6. Jezus jako uzdrowiciel ............................................................................... 93
C. Ostatni tydzień życia Jezusa ........................................................................... 94
1. Jezus i arcykapłani ..................................................................................... 96
2. Jezus i faryzeusze ....................................................................................... 97
3. Śmierć Jezusa ............................................................................................. 98
4. Zmartwychwstanie Jezusa ........................................................................ 102
ROZDZIAŁ 5 EWANGELIE ............................................................................ 105
A. Problem synoptyczny ................................................................................... 105
1. Hipoteza braku zależności ........................................................................ 105
2. Hipoteza wzajemnej zależności literackiej .............................................. 106
3. Obrona hipotezy dwóch (czterech) źródeł B.H. Streetera ........................ 106
4. Farmer i jego szkoła ................................................................................. 108
5. Badania współczesne ................................................................................ 109
6. Wnioski dotyczące problemu synoptycznego .......................................... 111
B. Krytyka form ................................................................................................ 114
1. Analiza form narracyjnych Dibeliusa ...................................................... 114
2. Analiza Bultmanna ................................................................................... 114
C. Krytyka redakcji ........................................................................................... 116
D. Autorstwo, datowanie, cel i treść Ewangelii synoptycznych ....................... 117
1. Ewangelia Mateusza ................................................................................. 117
2. Ewangelia Marka ...................................................................................... 120
3. Ewangelia Łukasza ................................................................................... 123
E. Ewangelia Jana ............................................................................................. 125
1. Autorstwo .................................................................................................. 125
2. Datowanie i miejsce powstania ................................................................ 129
3. Powód powstania ...................................................................................... 129
4. Treść ......................................................................................................... 131
5. Jan a synoptycy ........................................................................................ 131
ROZDZIAŁ 6 DZIEJE APOSTOLSKIE I PIERWSZY KOŚCIÓŁ .............................. 135
A. Autorstwo, datowanie, historyczność i treść Dziejów ................................. 135
1. Autorstwo ................................................................................................. 135
2. Datowanie.................................................................................................. 136
3. Historyczność ........................................................................................... 137
4. Treść ......................................................................................................... 138
B. Charakter pierwszego kościoła palestyńskiego (30-32 r. po Chr.) .............. 141
1. Członkowie ............................................................................................... 141
2. Praktyka pierwszego kościoła .................................................................. 142
3. Wspólnota dóbr w kościele jerozolimskim .............................................. 145
ROZDZIAŁ 7 ŚWIAT GRECKO-RZYMSKI W OKRESIE NOWEGO TESTAMENTU .... 149
A. Historia Rzymu (146 r. przed Chr. – 135 r. po Chr.) ................................... 149
B. Życie społeczne w miastach Cesarstwa Rzymskiego .................................. 153
C. Religia i filozofia w świecie grecko-rzymskim ............................................ 155
1. Pogańskie praktyki religijne ..................................................................... 155
2. Filozofia hellenistyczna ............................................................................ 164
3. Judaizm w diasporze ................................................................................ 169
4. Chrześcijaństwo ....................................................................................... 172
ROZDZIAŁ 8 PAWEŁ Z TARSU ...................................................................... 177
A. Paweł i jego interpretatorzy .......................................................................... 177
B. Życie Pawła przed nawróceniem .................................................................. 178
C. Nawrócenie Pawła ........................................................................................ 180
D. Przeciwnicy Pawła wewnątrz kościoła ........................................................ 182
1. Chrześcijanie judaizujący ......................................................................... 183
2. Proto-gnostycy .......................................................................................... 183
3. Propagandyści .......................................................................................... 184
E. Męczeństwo Pawła ....................................................................................... 185
ROZDZIAŁ 9 LISTY PAWŁOWE ............................................................................ 189
A. List do Rzymian ........................................................................................... 189
1. Miasto Rzym ............................................................................................ 189
2. Chrześcijaństwo w Rzymie ...................................................................... 190
3. Cel listu do Rzymian ................................................................................ 192
4. Treść listu ................................................................................................. 193
B. 1 List do Koryntian ....................................................................................... 198
1. Historia i archeologia Koryntu ................................................................. 198
2. Powstanie kościoła w Koryncie ............................................................... 198
3. Treść listu ................................................................................................. 200
C. 2 List do Koryntian ....................................................................................... 216
1. Wydarzenia w tle 2 Listu do Koryntian ................................................... 216
2. Nowi przeciwnicy Pawła w Koryncie ...................................................... 218
3. Dalsza historia kościoła w Koryncie ........................................................ 220
D. List do Galacjan ............................................................................................ 221
1. Przeznaczenie listu .................................................................................... 221
2. Datowanie ................................................................................................. 223
3. Powód powstania listu .............................................................................. 224
4. Przeciwnicy Pawła ................................................................................... 224
5. Argumentacja Listu do Galacjan ............................................................. 226
E. Listy więzienne: wstęp ogólny ...................................................................... 229
1. List do Efezjan ......................................................................................... 231
2. List do Filipian ......................................................................................... 239
3. List do Kolosan ........................................................................................ 242
4. List do Filemona ....................................................................................... 246
F. Korespondencja z Tesaloniczanami .............................................................. 247
1. Miasto i założenie kościoła ...................................................................... 247
2. Treść listu ................................................................................................. 248
3. Nieporozumienia związane z drugim przyjściem Chrystusa ................... 254
G. Listy pasterskie: 1 i 2 List do Tymoteusza i List do Tytusa ......................... 259
1. Autorstwo i datowanie ............................................................................. 259
2. Herezja w kościołach ............................................................................... 260
3. Organizacja kościoła przedstawiona w listach pasterskich ..................... 261
4. 2 List do Tymoteusza ............................................................................... 262
ROZDZIAŁ 10 LISTY POWSZECHNE ..................................................................... 263
A. List do Hebrajczyków ................................................................................... 264
1. Autorstwo .................................................................................................. 264
2. Datowanie ................................................................................................ 265
3. Przeznaczenie ........................................................................................... 265
4. Cel ............................................................................................................ 267
5. Tło ............................................................................................................ 267
6. Treść ......................................................................................................... 268
7. Gatunek i forma literacka ......................................................................... 269
B. List Jakuba .................................................................................................... 270
1. Autorstwo ................................................................................................. 270
2. Gatunek literacki ...................................................................................... 271
3. Treść ......................................................................................................... 273
C. 1 List Piotra ................................................................................................... 276
1. Autorstwo ................................................................................................. 276
2. Treść listu ................................................................................................. 279
3. Śmierć Piotra ............................................................................................ 280
D. 2 List Piotra .................................................................................................. 281
1. Autorstwo i datowanie ............................................................................. 281
2. Tło listu .................................................................................................... 282
3. Herezja ..................................................................................................... 283
E. List Judy ........................................................................................................ 284
1. Autorstwo ................................................................................................. 284
2. Pytania natury historycznej i literackiej ................................................... 284
ROZDZIAŁ 11 LITERATURA JANOWA ........................................................... 287
A. Listy Jana ...................................................................................................... 287
1. Autorstwo ................................................................................................. 287
2. Datowanie ................................................................................................ 288
3. Przyczyna powstania ............................................................................... 288
4. Treść 1 Listu Jana ..................................................................................... 288
5. Treść 2 Listu Jana ..................................................................................... 289
6. Treść 3 Listu Jana ..................................................................................... 289
B. Objawienie .................................................................................................... 290
1. Autorstwo ................................................................................................. 290
2. Datowanie ................................................................................................. 291
3. Powód powstania ...................................................................................... 292
4. Szkoły interpretacji .................................................................................. 292
5. Gatunek literacki ...................................................................................... 293
6. Treść ......................................................................................................... 294
ROZDZIAŁ 12 TEKST I KANON NOWEGO TESTAMENTU ................................. 295
A. Tekst ............................................................................................................. 295
1. Materiały i metody piśmiennicze w starożytności .................................. 295
2. Ważniejsze manuskrypty greckie ............................................................ 296
3. Ważniejsze wersje Nowego Testamentu z okresu starożytnego ............... 298
4. „Rodziny” manuskryptów ........................................................................ 298
B. Kanon Nowego Testamentu ......................................................................... 299
Dodatek 1 Chronologia Nowego Testamentu ................................................. 303
Dodatek 2 Dziesięć odkryć archeologicznych najważniejszych
dla studiów nad Nowym Testamentem .......................................... 305
Dodatek 3 Literatura rabiniczna i zwoje znad Morza Martwego .................... 307
GLOSARIUSZ ................................................................................................ 311
BIBLIOGRAFIA I ŹRÓDŁA W JĘZYKU ANGIELSKIM ........................................... 315
WYBRANA BIBLIOGRAFIA POLSKOJĘZYCZNA .................................................. 331
INDEKS OSÓB ................................................................................................ 345
INDEKS RZECZOWY ................................................................................................ 35